شرق: اسفند به نيمه رسيد و چانهزنيهاي مزد، رنگي كاملا جدي به خود گرفت. 10 روز پيش بود كه وزير كار از آغاز جلسات تعيين حداقل دستمزد 91 خبر داد و اعلام دستمزد حداقلي كارگران در سال آتي را به پس از انتخابات مجلس موكول كرد. انتخابات مجلس كه وزير كار تعيين مزد كارگري را به پس از برگزاري آن موكول كرده بود، برگزار شد و ديروز كميته تخصصي مزد كانون هماهنگي شوراي اسلامي كاراستان تهران، با انتشار بيانيهاي و با در نظر گرفتن 35 قلم كالاي اساسي و حذف كالاهاي يارانهاي از كالاهاي ضروري، سبد هزينه خانوار را 795 هزار و 595 تومان اعلام كرد.سبد هزينهاي خانوار چهار نفري كه براساس ماده 41 قانون كار بايد حداقل حقوق با توجه به آن و نرخ تورم سالانه تعيين شود تنها خبر اين بيانيه نبود، خط فقر شديد كه به گفته حسين راغفر، .
استاد اقتصاد دانشگاه الزهرا منظور از خط فقر شديد تامين غذاست نيز ازسوي اين كميته 575 هزار و 400 تومان برآورد شد. اين در حالي است كه حداقل حقوق كارگران در سالجاري 330 هزار و 300 تومان تعيين شد و صداي كارگران مبني بر اينكه معيشت خانواده كارگري با اين ميزان حقوق بسيار سخت خواهد بود، نشنيده گرفته شد و اكنون سبد هزينه خانوار چهار نفري با حذف كالاهاي يارانهاي از اين سبد، 795 هزار و 595 تومان اعلام ميشود كه اين سبد هزينهاي با حداقل حقوقي كه يك كارگر ساده در كشور ميگيرد، شكاف465 هزار و 295 تومانی را به نمايش ميگذارد. در سالهاي اخير توجه به سبد هزينه خانوارچهار نفري در تعيين حداقل دستمزد كه در قانون كار نيز به آن اشاره شده، ناديده گرفته شد و بيش از هر چيز نرخ تورم مورد توجه بوده است. اتفاقي كه عينيت آن در سال 88 به نمايش درآمد و در حالي كه بر سر افزايش 15 درصدي دستمزدها توافق شده بود با اعلام نرخ تورم 10 درصدي از سوي بانك مركزي در سال 88، حداقل دستمزد بازنگري شده و كاهش يافت و رشدي 9 درصدي را تجربه كرد. اما با اين وجود كميتههاي مزد باز هم سبد هزينه خانوارهارا بررسي كرده و هر ساله سبد هزينه خانوار را براي افزايش قدرت چانهزني خود در جلسات مزد برآورد ميكنند. سبد هزينهاي كه با حداقل دستمزدها شكاف قابل توجهي را تجربه ميكندو چارهاي براي چند شغله بودن يا روي آوردن به شغلهاي كاذب يا افزايش انحرافات اجتماعي باقي نميگذارد. بر همين اساس، كميته مزد استان تهران در بيانيهاي كه منتشر كرد، نوشت:«اميرالمومنين علي (ع) در زمان خلافت ميفرمايد: در كوفه هيچ انساني نيست، مگر اينكه از نعمت الهي برخوردار باشد. همانا پايينترين سطح زندگي در ميان مردم نان گندم راميخورد (حداقل خوراك) و در سايه مينشيند (مسكن) و از آب فرات مينوشد (آب سالم).سال 90 را متفاوت نسبت به سالهاي گذشته پشت سر ميگذاريم كه شاهد نوسانات افزايش نرخ تورم در كالاهاي اساسي و كاهش قدرت خريد مردم به خصوص اقشار حقوقبگير را در برداشته است
اين كميته جهت تحقق ماده 41 قانون كار كه از مترقيترين قوانين بينالمللي است با حضور شركاي اجتماعي و رعايت اصل سه جانبهگرايي شورايعالي كار همهساله موظف است حداقل مزد كارگران را براي نقاط مختلف كشور با توجه به معيارهاي جهاني تعيين كند. كميته بررسي مزد استان تهران پس از برگزاري جلسات متعددكارشناسي و تحقيقات همهجانبه از تمام نقاط كشوري و با حذف كالاهاي يارانهاي از سبدخانوار مبلغ 950/955/7 ريال براي يك خانواده چهار نفره براساس 35 قلم كالا اعلام ميدارد.بنابراين با توجه به نظريات متوليان افزايش دستمزد كه ابراز ميدارند، بالابردن دستمزدمنجر به افزايش نرخ تورم ميشود در مقايسه با سالهاي 89 و 90 كه كمترين نرخ افزايش دستمزد را طي يك دهه گذشته داشتهايم، نشانگر آن است كه بيشترين نرخ تورم را دريافت كردهايم. نظر كميته اين است كه افزايش دستمزد و بالابردن قدرت خريد اقشار حقوقبگيرنه تنها باعث افزايش تورم نميشود، بلكه رونق اقتصادي و كمك به چرخش چرخهاي بنگاههاي توليدي و خدماتي و نشاط اجتماعي را به همراه خواهد داشت. در همين خصوص علياكبر عيوضي،رييس كميته تخصصي مزد كانون شوراهاي اسلامي كار استان تهران به ايسنا گفت: از آنجاكه بر اساس معيارها و استانداردهاي بينالمللي تنها 17 قلم ماده غذايي براي تعيين خطفقر يا گرسنگي انسانها در نظر گرفته ميشود: براين اساس روزانه بايد دو هزار كالري براي بزرگسالان و هزار و 800 كالري براي خردسالان در سبد هزينه خانوار لحاظ شود. وي با تاكيد بر اينكه اقلامي كه امسال در كميته مزد در نظر گرفته شده، 35 قلم كالاي ضروري است، گفت: از اينرو كميته مزد استان تهران با حذف كالاهايي كه به آنها يارانه تعلق ميگيرد و همچنين انجام تحقيقات ميداني، جمعآوري اطلاعات از تشكلات مختلف و تعاونيهاي بزرگي كه اقلام در آنها براساس نرخ مصوب دولتي توزيع ميشود، 35 كالا را به جاي 17قلم كالا مدنظر قرار دادهاست. رييس كميته مزد استان تهران ادامه داد: به دليل حذف يارانهها يكسري اقلام نظير نان، آب، برق، گاز و مبلغ اجاره بها و خريد مسكن را ازاقلام ضروري سبد هزينه خانوار حذف كردهايم. وي با بيان اينكه براساس بررسيهاي مادر كميته مزد استان تهران خوراكيها از ابتداي سالجاري تا بهمنماه از 26 تا 40 درصدافزايش قيمت داشته است، بيان كرد: از ابتداي امسال براساس اعلام سايتهاي رسمي و درصدتورمي كه كميته ما لحاظ كرده و منتهي به بهمنماه سالجاري نيز بوده است، 26 درصدتورم را اعلام ميكنيم، ولي در بعضي از اقلام خوراكي پروتئيني مثل شير و گوشت ما افزايش40 درصدي را نيز شاهد بودهايم. عيوضي با تاكيد بر اينكه به علت نوسان شديد نرخ تورمتعيين حداقل دستمزد سال 91 متفاوتتر از سالهاي قبل است، گفت: ما شاهد يكسري تاثيرات در افزايش تورم و نرخ طلا و ارز بودهايم. در سطح جامعه يك نرخي است كه به صورت طبيعي افزايش مييابد و در مقابل يك نرخي است كه ميزان افزايش آن منطقي نيست. از اين رو بايدگفت افزايش نرخ طلا و ارز روي ساير اقلام كشور نيز تاثير گذاشته است.
رييس كميته مزد استان تهران افزود: بالارفتن نرخ طلا و ارز به دست خود دولت است و نه مردم، نه كسبه و نه اتحاديه هيچ نقشي در نوسان قيمت آنها ندارد.
وي با تاكيد بر اينكه مهمترين عامل تمايزتعيين حداقل دستمزد سال 91 با سالهاي آينده به دليل همين نوسانات است، تصريح كرد:ما در تعيين سبد هزينه خانوار در بسياري از جاها از حداقلها نيز پايينتر آمدهايم كه اگر كسي مدعي شد اين رقمها منطقي نيست، بتوانيم حقيقت محض بودن آن را ثابت كنيم.عيوضي گفت: در خانواده فقط بحث خوراك مطرح نيست، تحصيل، آموزش، مسكن، حملونقل و بسياري چيزهاي ديگر نيز در سبد هزينه خانوار حايز اهميت و جزو نيازهاي ضروري است. رييس كميته مزد استان تهران با بيان اينكه بالابودن هزينههاي استيجاري باعث ميشود سرپرست خانوارهانتواند خواستههاي ضروري اعضاي خانواده را تامين كند، گفت: به همين دليل است كه ماشاهد رشد پديدههايي نظير چند شغليبودن در كشور يا بروز ساير معضلات ديگر ميشويم.وي ادامه داد: سرپرست خانوار مجبور است بسياري از نيازهاي ضروري اعضاي خانواده رابه خاطر پرداخت هزينههاي اجاره بها حذف كند و اين موضوع در حال حاضر يكي از معضلات جامعه ماست. عيوضي در ادامه با بيان اينكه در كلان شهرها 20 درصد به ميزان سبد هزينهخانوار و خط فقر شديد اضافه ميشود، گفت: اين 35 قلم كالايي كه ما در نظر گرفتهايم شامل تمام كالاهايي است كه در طول يك ماه خورده و نوشيده و صرف ضروريات ميشود. بدون احتساب تفريحات و اعياد.
اين برآورد واقعي به نظر نميرسد
رييس كميته مزد استان تهران در حالي ازواقعي بودن اين برآوردها خبر داده و ميگويد حاضر است حقيقت محض بودن آن را ثابت كندكه حسين راغفر، در گفتوگو با شرق سبد هزينه خانوار چهار نفري در كشور را بيش از اين ارقام دانسته و معتقد است كه در كلان شهرها اين سبد، هزينهاي بيش از يك ميليون تومان را براي خانوار چهار نفري با خود همراه ميكند. وي ادامه ميدهد: يكي از اقلام مهم در تعيين سبد هزينه خانوار چهارنفري مسكن است، بايد ديد در كجاي شهر تهران ميتوان خانهاي دو خوابه براي چهار نفر را با اجاره ماهانه كمتر از 500 تا 600 هزار تومان اجاره كرد كه براساس آن بتوان پذيرفت، سبد هزينه خانوار 795 هزار تومان باشد. استاداقتصاد دانشگاه تهران و دانشگاه الزهرا با اشاره به اينكه هزينههاي زندگي در شهر تهران با تمام كلان شهرهاي كشور متفاوت است، يادآور ميشود: ميتوان گفت خط فقر در تهران ميتواندبيش از يك ميليون تومان باشد. وي خاطرنشان ميكند: بايد ديد منظور از خط فقر شديديكه 565 هزار توماني برآورد شده است، چيست؟ از ديد ما خط فقر شديد يعني تامين غذاي يكخانوار چهار نفري. اگر خط فقر شديد را 565 هزار تومان در نظر بگيريم و سبد هزينه خانواررا 795 هزار تومان تعيين كنيم به اين معناست كه براي هزينههاي حملونقل، بهداشت، پوشاك و مهمتر از همه مسكن يك خانوار چهار نفري تنها 230 هزار تومان در نظر گرفتهايم كه حتي با يك حساب ساده نيز نميتواند اين سبد هزينه درست باشد. وي درخصوص اينكه آيا افزايش واقعي دستمزدها براساس سبد هزينه خانوار ميتواند راهحل مناسب و درستي باشد در شرايطي كه كارفرمايان ميگويند توان افزايش حقوق كارگران را ندارند؟ ميگويد: اينكه كارفرمادستمزدها را اصلاح كرده و افزايش دهد، راهحل منطقياي نيست. كارفرما و كارگر هر دوقرباني نظام اقتصادي حاكم و تورم بالاي كشور شدهاند كه قدرت خريد آنها را فرسوده كرده است. عامل اصلي افزايش تورمي است كه ناشي از سياستهاي اقتصادي است و دولت بايد به فكر اصلاح اين سياستها باشد.
راغفر با اشاره به تجربه كشورهايي همچون كرهجنوبي ادامه ميدهد: در برخي كشورها، دولتها به كارفرما يارانه دستمزد پرداخت ميكنند و به اين ترتيب كارفرما و كارگر را در تامين هزينههاي خانوار كارگري ياري ميدهند. دولت ميتواند از تجربه ساير كشورها در اين زمينه استفاده كند. در این میان و با وجود شکاف 465هزارتومانی بین حداقل حقوق و سبد هزینه خانوار که نگرانی از افزایش جرایم اجتماعی را افزایش میدهد، صحبت از افزایش 20درصدی حداقل دستمزد در سال 91 ورسیدن این حقوق حداقلی به 400هزارتومان است. حقوقی که باز هم سبد هزینه خانوار را پوشش نخواهد داد و با توجه به تورمی که سال آتی نیز در کمین هزینهها نشسته است به نظر میرسداین شکاف بیشتر از سال جاری خواهد شد.
منبع: سايت اتحاديه آزاد كارگران ايران
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر